کد مطلب:33824 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:96
[صفحه 380] است: دعا گرفتن، فال زدن، سیر خوردن قبل از سفر، داغ كردن زخم و... این امور به عنوان نمونه هایی از اسباب موهوم النفع ذكر شده اند. توسل جستن به این اسباب با توكل منافات دارد. سپس غزالی و به تبع او نراقی، یك تعبیر مهم را بكار می برند، ایشان می نویسند: «دقائق التدبیر و الابداع» با توكل منافات دارد. این سخن بدین معناست كه در صدد كشف نیروهای مخفی طبیعت بودن و از تالیف این نیروها به نتایج تازه رسیدن با توكل منافات دارد. پس در واقع دو شیوه است كه توكل برانداز است: یكی توسل جستن به اسباب موهوم النفع و دیگری توسل به حیله های ظریف و دقیق. این زیركی ورزیدن و حیله گری در مواجهه ی با طبیعت، همان كاری است كه تكنولوژی در عصر ما انجام می دهد. بی سبب نبود كه گذشتگان ما علم مكانیك را «علم الحیل» می خواندند. ساختن هواپیما و استخدام كردن هوا را می توان نوعی حیله گری دانست. اگر می توانستیم از مرحوم نراقی یا مرحوم فیض كاشانی بپرسیم كه «آیا استفاده كردن از هواپیما با توكل منافات دارد یا نه؟»، لاجرم، بنابر مبانی شان پاسخ ایشان این بود كه: «بلی، منافات دارد». نفوذ در دل سلولها، شكافتن هسته ی اتمها و در هم آمیختن اصناف مواد برای پدید آوردن تركیبی و دارویی تازه از مصادیق «دقائق تدبیر» هستند و مطابق فتوای این بزرگان با توكل منافات دارند.
اما اسباب موهوم النفع یعنی اسبابی كه نتیجه بخشی آنها روشن نیست، حكم دیگری دارند. در این مورد نیز مثالهای نراقی همان مثالهای غزالی
صفحه 380.